"Китоб" расадхонаси мажмуаси ташкил этилди

1993-02-11

Майданак тоғ расадхонаси ЎзР Фанлар академияси юқори тоғ астрономик обсерваториялари Китоб мажмуининг таркибий қисмларидан биридир. Расадхона Майданак тоғининг ғарбий қисмида (тоғ баландлиги 2650 м. ), Қашқадарё вилоятининг Китоб аҳоли пунктидан 55 км. жанубда жойлашган. Расадхонанинг умумий майдони таҳминан 32 гектарни ташкил этади.

АЗТ-22 кўзгу телескоплари (кўзгу диаметри 1. 5-метрга тенг) ва Карл Сейсс-Ён фирмасининг 1-м телескопи расадхонанинг асосий қуроллари ҳисобланади. Кичик қуроллар ҳам бор. Булар – Сейсс фирмасининг обйектив диаметри 30-см бўлган 60-см рақамли иккита телескоп. Телескопларнинг деярли барчаси шахсий компютерлар билан таъминланган. АЗТ-22 телескопи Россияда, ЛОМОда тайёрланган бўлиб, расадхонанинг энг юқори нуқтасига ўрнатилган. Ҳозирги кунда мазкур инструментда АҚЧнинг Пицбург университети ва Россия МДУ ШДАИ олимлари билан ҳамкорликда гравитацион линзалар, квазарлар ва галактикаларни кузатиш амалга оширилмоқда. 1-телескопда Галактиканинг шимолий қутб ва Қуёш атрофидаги туманликлар соҳасида қоронғудаги ўзгарувчан юлдузларни рангли суратга тушуриш ишлари амалга оширилмоқда. 60-см телескопида қоронғудаги ўзгарувчан юлдузлар, сефеид ва Юпитер йўлдошлари устидан кузатишлар олиб борилмоқда.

АФР-1да юлдуз ҳосил бўлувчи ҳудудлар ва тарқоқ юлдузларнинг суратлари олинади. Ушбу кузатишларда ШДАИ астрономлари фаол иштирок этмоқдалар. Расадхонада камдан-кам кузатиладиган ҳодиса – 1994-йилнинг 16-июлидан 22-июлигача Чумахер-Леви 9 кометасининг Юпитерга қулаши кузатилди. Қора доғлар ҳосил бўлишига олиб келган кометанинг тарқалиши лавҳалари қайд қилинди. Юлдузларнинг атмосферада қайд этилган юқори сифатли тасвири ва расадхонада тиниқ оқшом вақтининг кўплиги бир неча кузатув дастурларини амалга ошириш имконини беради. АЗТ-22 телескопида 0. 3" бурчак рухсатли галактикадан ташқаридаги обйектлар ҳамда 23 юлдуз катталигидаги заиф обйектларнинг тасвири олинади. Ўзгарувчан юлдузларнинг сифатли фотометрияси маълумотларни самарали тўплаш ва юлдузлар жилосининг кучсиз вариацияларини очиш ҳамда бир қатор фотометрик имкониятларни беради. Ҳозирги кунда Сейсс фирмасининг яна бир 1-м телескопини ишга тушуриш режалаштирилмоқда. Бу кузатиш имкониятларини кенгайтириб, иккита бир хил телескоп асосида юлдузлар интерферометрини яратиш имкониятини беради. Мазкур лойиҳани амалга оширишда Украина ва Франсия олимлари иштирок этмоқдалар.

Сайтидаги ўзгаришлар
Добавления в 2013 год; Добавления в 2013 год; Добавления в 2013 год;Добавления в 2013 год; Добавления в 2013 год; Добавления в 2013 год;Добавления в 2013 год; Добавления в 2013 год; Добавления в 2013 год; Добавления в 2013 год; Добавления в 2013 год; Доба